Wróć na początek strony
Przejdź do wyszukiwarki
Przejdź do treści głównej
Przejdź do danych kontaktowych
Przejdź do menu górnego
Przejdź do menu prawego
Przejdź do menu dolnego
Przejdź do menu bocznego
Przejdź do mapy serwisu

Zagorzyce

Znajdujesz się w: Gmina Sołectwa Zagorzyce
Poleć stronę

Zapraszam do obejrzenia strony „Zagorzyce” 

Zabezpieczenie przed robotami. Przepisz co drugi znak, zaczynając od pierwszego.

Pola oznaczone * są wymagane.

Zagorzyce

Artykuł

Zagorzyce leżą na południe od Sędziszowa, wzdłuż drogi do Wielopola. Po raz pierwszy wymienia je dokument z 1282 r., jednak fragment, w którym występuje nazwa wsi, został sfałszowany. W średniowieczu terytorium, na którym leżały Zagorzyce, nazywano "Zabrona". Terminem tym określano obszary, leżące w pobliżu „brony”, umocnionego przejścia granicznego. Początki udokumentowanej historii Zagorzyc związane są z aktem króla Ludwika Węgierskiego, wydanym 10 listopada 1379 r. Od początku swego istnienia należały Zagorzyce do uposażenia kasztelanii sandomierskiej. Na przełomie XIV i XV wieku wieś została włączona do tzw. tenuty ropczyckiej, stając się własnością królewską. Dobra ropczyckie często zmieniały właścicieli. Najznaczniejsi z nich to: Jan Czyżowski, Janusz Świerczowski, Jan Tarnowski czy rodzina Potockich w XVIII wieku. W 1420 r. Zagorzyce i kilka innych miejscowości w okolicy stały się przedmiotem sporu między biskupem krakowskim Wojciechem Jastrzębcem, a rektorem sędziszowskiego kościoła Piotrem. Źródło konfliktu tkwiło zapewne w przypisaniu Zagorzyc do parafii w Górze, choć pierwotnie podlegały jurysdykcji proboszcza z Sędziszowa. Z XV w. pochodzą informacje o istnieniu sołectwa w Zagorzycach. W 1410 r. urząd ten sprawował Mikołaj, rok później - Stanisław, w 1479 r. inny Stanisław, a w 1498 r. - Piotr. W drugiej połowie XV w. Zagorzyce dzieliły się na Stare i Nowe. Sołectwo i większość gospodarstw znajdowały się w Starych Zagorzycach. W Nowych były tylko dwa gospodarstwa. Z piastowaniem urzędu sołtysa wiązały się liczne przywileje. W Zagorzycach sołtys dysponował 5 zagrodnikami, młynem, dwoma karczmami i 5 stawami, a mimo tego usiłował zmusić do robocizny na swoją rzecz jeszcze 6 kmieci: Michała Gwiazdona, Jana Kurtykę, Dominika, Marcina Kwasa, Jana Kuropatwę i Jana Ościejasza. Wyrok sądowy z 1567 przyznał rację w tym sporze sołtysowi, Janowi Kozłowskiemu.

W drugiej połowie XVI w. Zagorzyce były najludniejszą wsią w okolicy. Liczba kmieci wahała się tu od 65 do 77, podczas gdy np. w Gnojnicy było ich około 60, w Bystrzycy od 24 do 28, a w Borku 24. Już sto lat później sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. Po zniszczeniach wojennych z połowy XVII w., liczba kmieci w Zagorzycach spadła do 9. Dokładnych danych o wsi dostarcza lustracja dóbr królewskich z 1765 r. Mieszkało tu 60 kmieci, 30 chałupników, 25 zagrodników, 30 komorników. Istniał we wsi browar, a porównanie z okolicznymi wsiami wskazuje, że Zagorzyce przynosiły swym właścicielom największy dochód. Dokumenty ze schyłku XVIII w. przynoszą też nazwiska kilku mieszkańców wsi: Szymona Charchuta, Jędrzeja Maciołka, Marcina Barnaka, Wojciecha Grockiego, Walentego Skarbka. Niestety, wszyscy wymienieni byli dłużnikami dworu lub karczmy.

W 1846 r. zagorzyccy chłopi włączyli się w antyszlachecki ruch, zwany rabacją. Przyłączywszy się do idącej od Szkodnej gromady, zaatakowali dobra hrabiego Starzeńskiego w Górze Ropczyckiej. Rozproszeni, powrócili do swoich domostw.
Zagorzyce dzielą się na dwie części: Dolne i Górne (czyżby pozostałość po piętnastowiecznych Starych i Nowych Zagorzycach?) Ten nieformalny do niedawna podział władze samorządowe usankcjonowały, powołując z dniem 1 stycznia 2003 r. dwa sołectwa: Zagorzyce Dolne i Zagorzyce Górne.

W 1890 roku powstała w Zagorzycach Górnych szkoła jednoklasowa. Osiem lat później miała już własny, murowany budynek, który stoi do dzisiaj. Pierwszym nauczycielem był Aleksander Milan. Obecnie w Zagorzycach Górnych funkcjonuje dwie placówki oświatowe, otwarta w 1998 r. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II (obecnie uczęszcza do niej łącznie z klasą „0” - 137 uczniów.) i Gimnazjum oddane do użytku w 2000 r. Tworzą one najnowocześniejszy w gminie kompleks oświatowy ze stołówkę szkolną i halą sportową o wym. 12x24 m wybudowaną w 2002 r. Do gimnazjum uczęszcza 143 uczniów z Zagorzyc i Szkodnej.

W północnej części Zagorzyc (w Zagorzycach Dolnych) szkoła powstała w 1912 r. Mieściła się w prywatnym domu Katarzyny Motyki. Wcześniej, w 1893 r. powstała Ochronka Sióstr Służebniczek Bogurodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej Dębickich. Zakonnice nie tylko opiekowały się małymi dziećmi i przygotowywały starsze do Pierwszej Komunii Świętej, ale też uczyły swoich podopiecznych czytania i pisania. W 1946 r. otwarto jeszcze jedną szkołę - w przysiółku Budzisz, która obecnie jest wygaszona. Nowa szkoła w Zagorzycach Dolnych została otwarta w 1972 r. Obecnie uczęszcza do niej łącznie z klasą „0” - 143 uczniów. W latach 2013-2014 budynek szkoły przeszedł kapitalny remont oraz dobudowano salę gimnastyczną o wymiarach 12x24 m.

W 1925 roku w Zagorzycach utworzono parafię. Tymczasowy Komitet Parafialny działał we wsi od 1916 r. Dwa lata później doprowadził do budowy małego, drewnianego kościółka. Nową, murowaną świątynię zaczęto wznosić w 1933 roku, pod kierunkiem ks. J. Badowskiego. Dzieło budowy kontynuował jego następca, ks. J. Czajka. W czasie budowy zaszło wydarzenie, powszechnie odbierane przez świadków jako cud: z wysokości 25 metrów spadł pomocnik murarza, a mimo tego nic mu się nie stało i nazajutrz mógł znów stanąć do pracy. Kościół p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła jest trzynawowy, bazylikowy, o trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od frontu dwie półkoliste przybudówki nadają budowli ciekawy charakter. Nad nawą umieszczono wieżyczkę na sygnaturkę, zakończoną iglicą. Ołtarz główny ma charakter tryptyku: w centrum umieszczony jest wizerunek Chrystusa, po bokach święci: Piotr i Paweł. W dzwonnicy z 1953 r. powieszono cztery dzwony. Na przykościelnym dziedzińcu stoi figura św. Maksymiliana Marii Kolbego. Parafia obejmuje Zagorzyce Górne i Szkodną. Zagorzyce Dolne należą do parafii w Górze Ropczyckiej. Mieszkańcy tej części Zagorzyc podjęli trud budowy kaplicy, zwieńczony w 2004 r. Obecnie jest to kościół, a nowa parafia została erygowana 27.08.2006 r. Pierwszym proboszczem został ks. Wojciech Wiśniewski.
W latach drugiej wojny światowej mieszkańcy Zagorzyc czynnie włączyli się do walki z okupantem. Wielu z nich należało do Armii Krajowej. Szczupłość miejsca nie pozwala szczegółowo przedstawić ich patriotycznej działalności. Warto jednak, przynajmniej jako przykład, przedstawić sylwetkę por. Karola Chmiela. Urodzony w 1911 roku, po wkroczeniu Niemców aktywnie działał w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Już po zakończeniu działań wojennych podjął działalność antykomunistyczną w ruchu Wolność i Niezawisłość. Od stycznia 1947 r. należał do kierownictwa IV Zarządu Głównego, któremu przewodniczył Łukasz Ciepliński. Już w grudniu tego roku został aresztowany, w październiku 1950 r. osądzony i skazany na karę śmierci. Wyrok został wykonany 1 marca 1951 roku. 17 września 1992 roku, wyrokiem sądu, Karol Chmiel został zrehabilitowany. 4 września 2000 r. jego imieniem nazwano Gimnazjum w Zagorzycach Górnych.

W Zagorzycach Dolnych i w Zagorzycach Górnych, działają Ochotnicze Straże Pożarne. OSP w Zagorzycach Dolnych powstała w 1934 r. Prezesem jest Franciszek Bochnak, naczelnikiem - Robert Ochał. Dysponuje samochodem marki Fiat Ducato MAXI i Star 244. Dom Strażaka w Zagorzycach Dolnych został wybudowany w 1961 r. OSP w Zagorzycach Górnych powstała w 1928 r. Stanowisko prezesa objął wówczas Kazimierz Róg. W 1962 r. został wybudowany Dom Strażaka. Obecnie prezesem jest Bolesław Pazdan, naczelnikiem - Janusz Ochał. OSP dysponuje samochodem marki GAZ Gazela 4X4 oraz MAN GBA.

Mieszkańcy słyną z kultywowania dawnych obrzędów, ochoczo włączając się do, działających pod egidą Miejsko - Gminnego Ośrodka Kultury, Zespołu Tańca Tradycyjnego i Zespołu Kolędniczego.

15 sierpnia 2003 r. poświęcono i oddano oficjalnie do użytku boisko sportowe. Powstał również Uczniowski Klub Sportowy "Płomień".

Sołtysem sołectwa Zagorzyce Dolne jest pan Adam Przydział, a Zagorzyc Górnych pan Józef Kujda.

Dane kontaktowe

Urząd Miejski Sędziszów Małopolski

ul. Rynek 1

39-120 Sędziszów Małopolski

tel: 17 221 60 01, 17 745 36 12

fax: 17 221 63 13

e-mail: um@sedziszow-mlp.pl

Godziny pracy

Poniedziałek 7:30 - 16:30

Wtorek - Piątek 7:30 - 15:30

Licznik odwiedzin:996 552
Dzisiaj:635
Gości on-line:2
Twoje IP:216.73.216.1
mapa mapa dojazdu
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.